Choroba Perthesa – co warto wiedzieć?

Co znajdziesz w artykule?

• Czym jest choroba Perthesa i jakie są jej przyczyny?
• Jak przebiega i jakie daje objawy?
• Jakie są metody leczenia i wsparcia w rehabilitacji?
• Najlepsze porady dla pacjentów i ich opiekunów

Choroba Perthesa – przyczyny i ogólny obraz

Choroba Perthesa, znana też jako choroba Legga-Calvé’a-Perthesa, to schorzenie stawu biodrowego występujące głównie u dzieci w wieku od 4 do 8 lat. Częściej dotyka chłopców i może obejmować jeden lub oba stawy biodrowe.

Przyczyną jest zaburzenie ukrwienia głowy kości udowej, prowadzące do jej jałowej martwicy – czyli obumarcia tkanki kostnej z powodu niedostatecznego dopływu krwi. Choć dokładne przyczyny nie są znane, możliwe czynniki ryzyka to:

• poród pośladkowy,
• wady wrodzone pozycji dziecka w łonie matki,
• infekcje wewnątrzmaciczne (np. różyczka),
• osłabiona sieć naczyń krwionośnych w okolicy stawu biodrowego.

Zmiany nie dotyczą wyłącznie stawu biodrowego – mogą również wpływać na kości stóp czy kolan, powodując wtórne zaburzenia wzrostu.

Przebieg choroby – 4 fazy i objawy

Przebieg choroby Perthesa dzieli się na cztery fazy:

1. Faza martwicy (początkowa)
   Zmniejszenie nasady głowy kości udowej, poszerzenie szpary stawowej i złamania podchrzęstne.
2. Faza fragmentacji i odbudowy
   Proces resorpcji martwej kości i początek tworzenia nowej tkanki kostnej.
3. Faza naprawy (reossyfikacji)
   Kształt głowy kości może być zaburzony mimo prawidłowej gęstości kostnej.
4. Faza wygojenia
   Utrwalenie zmian – jeśli leczenie nie było odpowiednio wcześnie wdrożone, może dojść do deformacji głowy kości udowej.

Typowe objawy:

• ból w pachwinie, biodrze, przedniej części uda lub kolanie,
• ograniczenie zakresu ruchu: szczególnie wyprostu, rotacji i odwodzenia,
• utykanie, osłabienie siły mięśniowej,
• objaw Trendelenburga (opadanie miednicy po stronie zdrowej podczas stania na chorej nodze),
• skrócenie fazy podporowej w chodzie.

Do rozpoznania konieczne są badania obrazowe: RTG (potwierdzenie zmian kostnych), rezonans magnetyczny (określenie rozległości), a także USG (ocena torebki stawowej).

Leczenie i wsparcie rehabilitacyjne

Celem leczenia jest:

• zmniejszenie bólu,
• ochrona głowy kości udowej przed deformacją,
• przywrócenie ruchomości stawu,
• poprawa biomechaniki chodu.

Leczenie zachowawcze obejmuje:

• odpoczynek, odciążenie kończyny,
• ćwiczenia zwiększające zakres ruchu i poprawiające elastyczność,
• techniki mięśniowo-powięziowe,
• wzmacnianie mięśni, zwłaszcza odwodzicieli i rotatorów zewnętrznych,
• naukę prawidłowego ustawienia stawu w ruchu i spoczynku.

Wspomagająco można stosować:

• kule łokciowe, ortezy biodrowe,
• opaski elastyczne,
• żele i okłady chłodzące w przypadku bólu,
• specjalistyczne wałki i piłki do automasażu,
• suplementację wspierającą układ kostny (np. witamina D3, K2, wapń).

W zaawansowanych przypadkach konieczne bywa leczenie operacyjne, np. osteotomia kości udowej lub panewki stawu biodrowego.

Edukacja pacjenta i rodziców

Zrozumienie istoty choroby i jej przebiegu jest kluczowe. Dziecko powinno:

• unikać przeciążeń,
• robić regularne przerwy w aktywności fizycznej,
• nie forsować stawu podczas bólu,
• stosować zalecone przez specjalistów ćwiczenia i techniki odciążające.

Najczęstsze pytania pacjentów

Czy choroba Perthesa jest dziedziczna?
Nie, to schorzenie nie ma charakteru dziedzicznego. Jej przyczyny są idiopatyczne – nie do końca poznane.

Czy martwica może się cofnąć?
W niektórych przypadkach tak – szczególnie przy szybkim rozpoznaniu i właściwym leczeniu. Proces regeneracji jest możliwy, zwłaszcza u młodszych dzieci.

Co to jest jałowa martwica kości udowej?
To stan, w którym dochodzi do obumarcia części kości z powodu braku dopływu krwi. W przypadku choroby Perthesa martwica dotyczy głowy kości udowej.

Podsumowanie

Choroba Perthesa to poważne, ale często dobrze rokujące schorzenie, jeśli zostanie wcześnie wykryte i właściwie prowadzone. Odpowiednio dobrane produkty rehabilitacyjne oraz wsparcie specjalistyczne mogą znacząco wpłynąć na komfort życia dziecka i jego powrót do pełnej sprawności.

Jeśli szukasz akcesoriów wspierających rehabilitację stawu biodrowego, sprawdź produkty dostępne w naszym sklepie – od opasek i ortez po pomoce do ćwiczeń i regeneracji.