Skręcenie i niestabilność stawu skokowo-goleniowego

Jak powstają urazy stawu skokowo-goleniowego?

Staw skokowo-goleniowy, znany również jako staw skokowy górny, łączy podudzie ze stopą, tworząc funkcjonalne połączenie pomiędzy bloczkiem kości skokowej a powierzchnią stawową kości piszczelowej oraz kostką boczną i przyśrodkową (widełki). Stabilizowany jest przez rozbudowany system więzadeł:

• Więzadło trójgraniaste (przyśrodkowe) – biegnie od kostki przyśrodkowej do kości skokowej, łódkowatej i piętowej (ATTL, TNL, TCL).
• Więzadła boczne – skokowo-strzałkowe przednie (ATFL) i tylne (PTFL) oraz piętowo-strzałkowe (CFL).

Urazy stawu skokowego należą do najczęstszych kontuzji kończyn dolnych, szczególnie u osób aktywnych fizycznie. Najczęściej dochodzi do nich podczas nagłego przywiedzenia i odwrócenia stopy – np. w trakcie lądowania po skoku lub biegu po nierównej nawierzchni. Taki mechanizm uszkadza głównie więzadła boczne, a predysponują do tego również wady ustawienia kończyn, jak szpotawość piszczeli.

W przypadku zadziałania dużych sił na stopę ustawioną w ewersji i odwiedzeniu może dojść do uszkodzenia więzadła przyśrodkowego. Natomiast przy maksymalnym zgięciu grzbietowym bloczek kości skokowej rozpiera widełki piszczeli, co może prowadzić do uszkodzenia więzadeł piszczelowo-strzałkowych.

Stopnie uszkodzeń więzadeł stawu skokowo-goleniowego

1. I stopień – naciągnięcie więzadła bez naruszenia jego struktury, z towarzyszącym bólem.
2. II stopień – częściowe naderwanie więzadła, pojawia się umiarkowany obrzęk i ból.
3. III stopień – całkowite przerwanie więzadła, skutkujące silnym bólem, dużym obrzękiem oraz utratą stabilności i funkcji podporowej kończyny.

Pacjenci często opisują charakterystyczny trzask w momencie urazu, a w badaniu palpacyjnym stwierdza się tkliwość uszkodzonych więzadeł.

Testy diagnostyczne

Aby ocenić stabilność stawu skokowego górnego, stosuje się:

• Test przedniej szuflady – przesunięcie stopy do przodu przy ustabilizowanej piszczeli. Ruch >5 mm sugeruje zerwanie ATFL.
• Test przechylenia kości skokowej – inwersja stopy przy stabilizacji. Odchylenie >5 mm wskazuje na uszkodzenie ATFL i CFL.

W celu wykluczenia złamań wykonuje się badanie RTG, natomiast rezonans magnetyczny pozwala ocenić stan więzadeł i torebki stawowej.

Leczenie skręceń i niestabilności stawu skokowo-goleniowego

Podstawą terapii zachowawczej jest metoda RICE:

• R (rest) – odpoczynek,
• I (ice) – schładzanie lodem,
• C (compression) – opatrunki uciskowe,
• E (elevation) – uniesienie kończyny.

Po ustąpieniu ostrych dolegliwości bólowych należy jak najszybciej wdrożyć ćwiczenia przywracające ruchomość, siłę mięśniową oraz propriocepcję (czucie głębokie), co pozwala na odbudowę stabilizacji stawu i zapobieganie kolejnym urazom.

Mobilizacje stawu skokowego redukują ból i poprawiają zakres ruchu. W terapii stosuje się również taping sztywny, ograniczający nadmierną inwersję lub ewersję, oraz kinesiotaping limfatyczny wspierający redukcję obrzęku.

Doskonałym uzupełnieniem terapii są zabiegi fizykoterapii, takie jak:

• laser biostymulacyjny,
• jonoforeza,
• elektrostymulacja.

W przypadkach, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektu lub dochodzi do nawracających skręceń, konieczna jest interwencja chirurgiczna – rekonstrukcja więzadeł i zszycie troczka prostowników. Po zabiegu stosuje się 6-tygodniowe unieruchomienie oraz kompleksową rehabilitację obejmującą kinezyterapię, fizykoterapię, masaż i kinesiotaping.

Jak może pomóc masaż tkanek głębokich?

Masaż tkanek głębokich wspiera:

• zmniejszenie napięcia mięśniowo-powięziowego,
• poprawę propriocepcji,
• usprawnienie przepływu limfy i krwi w rejonie stawu,
• przygotowanie tkanek do obciążeń i powrotu do pełnej funkcji.

Porady dla Twoich pacjentów

🔹 Kiedy można chodzić po skręceniu stawu skokowego?
Po konsultacji lekarskiej i ustabilizowaniu urazu, lekkie obciążanie kończyny w I i II stopniu uszkodzenia jest możliwe już po kilku dniach. W III stopniu konieczne jest odciążenie i stabilizacja ortopedyczna.

🔹 Jak długo trwa leczenie skręcenia stawu skokowego?
Zwykle od 6-8 tygodni, w przypadku poważniejszych uszkodzeń nawet do 12 tygodni.

🔹 Jak sprawdzić stabilność stawu?
Najdokładniejszą ocenę daje rezonans magnetyczny, ale podstawową diagnostykę wykonuje się również w RTG oraz testach klinicznych.

🔹 Jak wzmocnić więzadła stawu skokowego?
Regularne ćwiczenia wzmacniające i propriocepcyjne, rozciąganie oraz stosowanie mobilizacji i terapii manualnej pod okiem fizjoterapeuty.

✅ Produkty polecane w naszym sklepie dla pacjentów po skręceniu stawu skokowego:

• stabilizatory i ortezy stawu skokowego,
• taśmy do kinesiotapingu (w tym taping sztywny i limfatyczny),
• cold packi do terapii RICE,
• piłki sensoryczne i balance pady do treningu równowagi,
• maści chłodzące i przeciwobrzękowe.

Sprawdź wszystkie w kategorii „Stabilizacja i terapia stawu skokowego” w naszym sklepie, aby szybciej i bezpieczniej wrócić do pełnej sprawności.