Zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego — przyczyny i leczenie

Ból zlokalizowany w okolicy kostki przyśrodkowej, który nasila się podczas ruchów takich jak zginanie podeszwowe, odwracanie lub nawracanie stopy, często promieniuje na całą jej długość. Może mu towarzyszyć płaskostopie oraz dyskomfort pojawiający się przy obciążeniu kończyny. Wszystkie te symptomy mogą świadczyć o zapaleniu ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego.

Ten mięsień zaczyna się na tylnej powierzchni kości piszczelowej, błonie międzykostnej podudzia oraz kości strzałkowej. Jego długie ścięgno biegnie przez bruzdę kostki przyśrodkowej i przyczepia się do kości łódkowatej, klinowatych oraz środkowych kości śródstopia.

Ścięgno to jest szczególnie narażone na uszkodzenia i stany zapalne z dwóch głównych powodów. Po pierwsze, ze względu na długi moment siły wynikający z odległości między przyczepem mięśnia a osią stawu skokowo-goleniowego, ścięgno to jest mocno obciążane podczas gwałtownych zmian kierunku ruchu lub skoków. To tłumaczy, dlaczego zapalenia często dotyczą sportowców, takich jak koszykarze, tenisiści czy piłkarze. Po drugie, miejsce przebiegu ścięgna cechuje się słabszym ukrwieniem, co sprzyja zwyrodnieniom i uszkodzeniom, a w skrajnych przypadkach nawet zerwaniom.

Zapalenie tego ścięgna rzadko bywa skutkiem jednorazowego urazu. Najczęściej rozwija się na skutek powtarzających się mikrourazów i przeciążeń, co prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego, początkowo umiarkowanie odczuwanego i łatwego do przeoczenia.

W badaniu klinicznym istotne jest zwrócenie uwagi na bolesność okolicy kostki przyśrodkowej podczas dotyku, możliwy obrzęk oraz trudności z wykonaniem testu wspięcia na palce na jednej nodze, zwłaszcza gdy problem trwa długo. Poza tym, w pozycji stojącej można zauważyć opadanie łuku przyśrodkowego stopy i koślawienie tyłostopia, które są skutkiem zaawansowanego zapalenia ścięgna i mogą prowadzić do płaskostopia nawet u dorosłych.

Podstawą diagnozy jest dokładne badanie fizykalne, jednak w celu wykluczenia innych schorzeń, takich jak choroba zwyrodnieniowa stawu czy złamanie kości łódkowatej, często wykonuje się rezonans magnetyczny.

Leczenie i rehabilitacja

W większości przypadków leczenie jest zachowawcze i daje bardzo dobre efekty. Najważniejsza jest metoda RICE, czyli: odpoczynek (Rest), chłodzenie bolesnego miejsca (Ice), ucisk (Compression) i unoszenie kończyny (Elevation).

Dodatkowo pomocne bywają specjalistyczne wkładki ortopedyczne stabilizujące łuk podłużny stopy, które odciążają ścięgno. W terapii warto również zastosować rozluźnianie okolicznych mięśni i techniki manualne pomagające zmniejszyć napięcia w obszarze kostki przyśrodkowej. Niektórzy pacjenci sięgają po niesteroidowe leki przeciwzapalne, jednak warto podkreślić, że okres leczenia zachowawczego zwykle trwa około 6 tygodni. Jeśli nie obserwuje się poprawy, konieczne może być unieruchomienie stawu skokowo-goleniowego na 4–6 tygodni.

W przypadku utrzymujących się przez kilka miesięcy objawów, rozważa się leczenie operacyjne. Najczęściej wykonywana jest tenoswektomia, czyli usunięcie patologicznie zmienionych pochewek ścięgna. W rzadkich, bardziej skomplikowanych przypadkach potrzebna bywa rekonstrukcja ścięgna lub korekcja kości piętowej, aby przywrócić prawidłową funkcję stopy.

Wsparcie w rehabilitacji — produkty z naszego sklepu

Rehabilitacja wymaga nie tylko odpowiednich zabiegów, ale także wsparcia podczas codziennego leczenia. W naszym sklepie internetowym oferujemy szeroki wybór produktów przydatnych dla osób zmagających się z problemami ścięgien i mięśni. Znajdziesz u nas m.in. stabilizatory kostki, elastyczne taśmy do ćwiczeń (tzw. taśmy oporowe), wkładki ortopedyczne oraz urządzenia do krioterapii, które pomogą zredukować obrzęk i ból.

Dbając o kompleksowe podejście do leczenia, polecamy także sprzęt do delikatnej mobilizacji i wspomagania ukrwienia, co jest niezwykle ważne przy przewlekłych stanach zapalnych.

Praktyczne wskazówki dla pacjentów

Jeśli pracujesz z pacjentami, warto podpowiedzieć im kilka prostych zasad:

• Daj sobie czas na odpoczynek i unikaj aktywności nasilających ból, takich jak bieganie czy skoki.
• Regularnie stosuj zimne okłady na obolałe miejsce – 10–15 minut kilka razy dziennie.
• Wykonuj delikatne ćwiczenia rozciągające mięśnie podudzia oraz wzmacniające mięśnie stopy i łydki.
• Zadbaj o wygodne i dobrze dopasowane obuwie z odpowiednią amortyzacją.
• Jeśli to możliwe, stosuj wspomagające stabilizatory i wkładki dostępne w profesjonalnych sklepach rehabilitacyjnych.

Pamiętaj, że każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia. Konsultacja z fizjoterapeutą lub lekarzem specjalistą jest niezbędna, by dokładnie ocenić stan zdrowia i dobrać najlepszą terapię.